not teach the necessity of perseverance? He only that endur the end shall be saved. Be faithful to the death, and &c. But he hath ordained we shall be saved, hath ordained our perseverance. a mean to this salvation; and hath appointed these sharp adre as the means and motives of our perseverance: so as he, that st be saved, shall also endure to the end; because no man plucks tiout of my hand, saith Christ. How evidently doth the Spirit of God proclaim our certa against these doubt-mongers! Every where is he as full of surance, as these men of discomfort. He, that is born of God, z. neth not; neither can sin, because he is born of God, and the seed God remains in him; 1 John iii. 9. What an invincible and irrefr gable consolation is this! The seed of life is sown in the hearts a the elect. Though they could be dead to themselves, yet to G they cannot. And what a supposition is that of Christ, that, if it were possib the very elect should be deceived? Matt. xxiv. 24. Desponsabe mihi in perpetuum; Hos. ii. 19: and a thousand of this strain; whic your exercise in those holy leaves hath, I doubt not, abundanti furnished you withal. Hold fast, then, my Dear Friend, this sure anchor of our unde ceivable hope; and spit in the face of men or devils, that shall go about to slacken your hand. Let these vain spirits sing despair t themselves for us, we know whom we have believed. Thus hath my pen run itself out of breath, in this so important demand; and much ado have I had to restrain in. Neither would I give you one hour's intermission to my answer: which I know your love cannot but accept, as that, which proceeds from a heart zealous both of God and you. CLARISSIMO VIRO D. BALTASARI WILLIO, S. THEOLOGIÆ D. ET IN BREMENSI ECCLESIA PROFESSORI CELEBERRIMO, GRATIAM AC PACEM. Si quam mihi misisti schedulam, censores tui perlegissent, Frater admodùm Reverende, non opus fuisset, ut ego judicium hoc meum qualecunque, interponerem. Facilè profectò illi, si quis pudor, quam tibi temerè objectârunt calumniam, et ultrò revocassent. Tanto, enim, cum candore animi, tamque irrefragrabilibus indiciis, te ab illis sive criminationibus, seu verò impactæ hæreseos suspicionibus quibuscunque, in hisce chartis liberasti; ut, post hujusmodi apologiam, ipsa non habeat invidia, quod tibi deinceps objicere possit. Ede literas tuas responso meo parces. Quandoquidem, tamen, meam de quibusdam commentariorum tuorum locis sententiam ita ardenter desideras, non possum non tibi in re tantillà satisfacere. Hoc, verò, inprimis ora obturet cavillantium, quòd ejusmodi elegeris operis tui patronos: alios profectò quæsivisses, si in Arminii, nedum Socini, castra transfugere voluisses: non D. Poliandrum, Walæum, Thysium, Triglandum, sidera pridem in Dordraceno cælo conspicua; quorum insuper censuris ista tua tam modeste subjeceris, aut probanda, aut, si foret opus, corrigenda. Loca, quæ offendiculo fuisse ais, examinavi sedulò. Nihil prorsùs est in primà præfatione tuâ, quod vel obtorto collo trahi possit ad heterodoxam aliquam gratiæ divinæ universalitatem stabiliendam. Sed et illa in Zachar. iv. ejusdem omnino censûs, nihil ha bent errori alicui affine: ostendunt tantùm manifestum gratiæ divinæ, succedentibus seculis, erga Ecclesiam suam, in luminis salvifici expansione ampliore clarioréque, specimen et incrementum ; quo quid verius cogitari potest? Conquirunt profectò et fingunt istic errores malevoli, non inveniunt. Absolutam Prædestinationem negat præfatio posterior; sed, eo sensu, quo clarissimus collega tuus, D. Lud. Crotius, Syntagmatis p. 978 non sine respectu ad ipsam decreti executionem. Decreti, inquis, electionis, fundamentum Christus est; conditio salvandis implenda, fides: et salvandis, dixisti, implenda; non, in eligenda, prævisa et prærequisita. Quis sanus aliter dixerit ? Quæ de Reprobatione definiisti, non alia sunt quàm quæ à Theologis Dordracenis ex professo tradita sunt. Nec, enim, aliud est, Deum ex absolutâ voluntate neminem excludere à gratiâ et æterno exitio destinare, quàm, Deum neminem absque intuitu pecca damnare voluisse: culpam ergo reprobationis in mortalium pertina ciâ et incredulitate hærere tutissimè verissimèque determinàsti Analysin quod spectat loci illius celeberrimi ad Rom. ix. norunt Dordraceni omnes, me non monuisse modò, sed et pro concione publicâ obnixè etiam efflagitâsse, ut ad hoc ipsum examen tota de prædestinatione controversia revocaretur: ab utrâque authorum litigantium parte tentatum est hoc palam, subque prælo non uno; quo autem successu, silere mavelim. Certè, dum alii rigidiorem sectantur viam, in absolutam Dei potestatem voluntatémque, absque ullâ ratione peccati, rejicientes plurimorum perditionem; alii, libertatis humanæ parasiti, ita sui juris faciunt homines ac si nulli omnino decreto subjicerentur: utrinque satis periculosè peccatur: de. seritur, medium tenens, veritas; quæ, tamen, à moderatis quibúsque ingeniis officiosè colitur. Quod tu dum facis, tutò profitere te Synodi Orthodoxa Dordracenæ Theologis, nullatenùs adversari: quoties, enim, quàmque rotundè celeberrimi illi Doctores professi sunt, Deum neminem damnare aut damnationi destinare, nisi ex consideratione peccati! Ut Britanni nostri; Artic. 1. Thes. 5: sed et fratres Hassiacos multis hoc argumentis comprobâsse palàm est: nec qui Theologorum omnium accuratiùs expressiùsve istud docuerunt, quàm Bremenses vestri: nec abludit ipsa Synodi vox, quæ, reprobationem ipsam definiens, præteritos eos esse ait, quos, ex liberrimo, justissimo, irreprehensibili, et immutabili beneplacito, in communi miseriâ, in quam se suâ culpâ præcipitârunt*. Præteritionem, derelectionémque (Synodi verba agnoscimus,) ac, deinde, æternæ propter suam infidelitatem et alia peccata punitionis decretum, quis sanus inficietur? Distinctionem illam, inter negativam reprobationem, sive non-electionem; et positivam, sive præparationem pœnæ eorum, qui, in statu corruptionis relicti, judicium sibi meritissimum accersunt, quis non libenter agnoscat? Resistere nos nimis sæpe gratiæ divinæ, ad conversionem nostram nos importunè satis invitanti urgentíque, quis neget? Modò concedatur et illud; esse quandam peculiarem gratiam, sive per Dei sapientiam sive per ejus potentiam, administratam; cui homo, qui per eam vocatur, non resistit, et quæ à nullo duro corde respuitur: quod tu, cum Theologis Leydensibus, ut et illi cum S. Augustino, rectissime asseruisti. Sed quid ego telam tuam retexo? Oculatus oportet ad As there has been but one edition of this Epistle, the words necessary to the proper structure of this sentence must be left to conjecture. It is evident, that relinquit Deus, or some words of like import, are wanting in the close: and these words occur in a similar sentence, in the last piece in this volume. EDITOR. versarius sit, qui in hisce novem de reprobratione sectionibus, quicquam invenerit, quod veritati divinæ, sanctáeque charitati, nou sit omni modo consentaneum. Mitior Paulo fortasse videri potest illa, quæ de Sacræ Cænæ privatâ administratione moveri lis solet: quæ, tamen, etiam Ecclesiis nostris, nescio quas turbas fecerit. Hic scilicet unus est, ex Quinque illis Articulis Perthanis Ecclesiæ Scoticanæ, à doctissimo regum Jacobo VI. pridem propositis, multorum exindè calamis satis supérque agitatus: præter nostros, doctissimus Episcopus Berchinensis, post illum, D. Johannes Forbesius, aliíque Theologi Aberdonenses, ingenia hîc sua, magnâ cum laude, exercuerunt. Certè miror ego, quâ tandem freti ratione, privati quidam Theologi, saluberrimo huic sed et antiquissimo receptissimoque in Ecclesia mori, sese opposuerint. Unquam ne vetuit hoc privatim fieri Christus, aut Apostolorum quisquam? Facite hoc, inquit Christus. Factum præcepit: non meminit loci. Institutio ipsa salutaris est: temporis locíve circumstantia ita inter diáoga meritò collocanda, ut tanti Sacramenti essentiæ nihil quicquam præjudicare debeat. Quòd si locum spectare velimus curiosiùs, in cænaculo cœpit Cæna Sacra, non in templo; intráque privatos, ut tu probè monuisti, lares, ab Apostolis discipulisque, pro temporis ratione, celebrata. Synaxis est: quis nescit? ideóque Ecclesiæ Dei haud paulò congruentior: si qua, tamen, postulet necessitas, sive multorum communis sive privata postulantis, nulla dari potest ratio, cur Christianis animis, præsertim cum morbis mortéque ipsâ conflictantibus, ita gratum et efficax remedium non ultrò suppeditetur. 'Epódiov est, sanctis Patribus: lasso, igitur, jamque in extremis agenti viatori, petenti insuper, quâ tandem pietate denegetur? De tanti hujus Sacramenti virtute, Christianus esse nequit qui ambigat: non potest, igitur, non pium esse tam salutaris Sacramenti desiderium; cui, ut tempestive satisfiat, caverunt, præter citatos à te Patres authorésque probatissimos, Concilia etiam non pauca: Nicenum illud Oecumenicum, Can. 13. Carthaginense Quartum, Can. 76, 78. Vasense, 1. Can. 2. alia. Inter Ecclesias verò Reformatas à te commemoratas, certè nostræ Anglicanæ non alia unquam fuit, seu lex, seu praxis, (utpote quæ hanc sibi regulam semper figendam sensuerit, toties à scitissimo Rege Jacobo inculcatam) nihilo longiùs à Romana discedere Ecclesià, quàm illa à se, à primigeniâ puritate discessisse deprehendatur. Graviter, ergo, piè, ac prudentur quæstionem tu hanc, si quid ego judicare possum, pertractâsti; remque totam tantâ cum moderatione ac cautelâ determinâsti, ut mirum sit, si quis vestrorum deinceps, in tam sano verèque theologico judicio non acquiescat. Breviter, de re totâ sic habeto. Consilium illorum, qui declarationem hanc tuam, ut valdè piam, Ecclesiáeque Dei perutilem, edendam, jurísque publici faciendam censent, non possum ego no calculo me summopere comprobare. Non parùm è re fuerit Ecclesiæ, ut hujusmodi extet exemplar candoris et equanimitatis Christianæ ut, moderato qui sunt animo, habeant quod tenere de |