Page images
PDF
EPUB
[ocr errors][subsumed]
[ocr errors]
[ocr errors]

AN ADDITION to the foregoing Lerters, containing an Account of Servetus's Notes upon a Bible Printed at Lyons in $542.

[ocr errors][ocr errors]
[ocr errors]

1

Have faid in my Account of Servetus's Life, That this Phyfician being at Lyons in 1542, cora rected the Proofs of a Latin Bible, which is very

fcarce that he added to it a Preface of his own, under the Name of Villanovanus, and feveral Notes, which have been called impertinent, and impious by Calvin and that this Reformer fays, the Bookfeller gave Five Hundred Livres to Servetus for his Pains Since the firft Edition of thefe Memoirs of Literature, I have received from Paris a curious Account of that Bible, for which I am very much indebted to the Learned Perfon, who has been pleafed to com municate it to me. That Piece deferves to be inferted here, being an excellent Supplement to my Account of Servetus's Life.

[ocr errors]

The Bible, I am speaking of, was Printed at Lyons by Hugh de la Porte, with this Title: Biblia Sacra ex Sanctis Pagnini tranflatione, fed ad Hebraice Lingue amuffim ita recognita & Scholiis illuftrata, ut plane nova Editio videri poffit.

ཞེད། 7:|:ཀུ

Here follows the Account of that Bible.

SERVETUS's

[ocr errors][ocr errors][merged small][ocr errors][ocr errors][merged small][ocr errors][merged small]

"D

66

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors][ocr errors]
[ocr errors]

มา

OCUIT nos fapiens ille JESUSNFilius S RAC in Proemio Libri, quem Ecclefiafticum vocant, Hebraica verba deficere, five obtor"pefcere, cum in aliam Linguam fuerint tranflata probè dijudicans vivam illam fpiritus energiam, di"&ionum emphafes, concurfus, antithefes, allufiones, & reliqua ejufmodi, non poffe in Verfionibus noftris ad unguem fervari. Unde meritò,& olim, "nunc Bibliorum interpretationi plerique defu"dantes,rem integram nunquam funt affecuti. Quum præfertim hiftoricum litteralem fenfum, qui certum eft future rei monumentum, siqui Hebræorum res geftas ignorant, facile contemnant. "Unde & myfticos fenfus fruftra illi & ridicule paffim venantur. Quamobrem te femel & iternm velim rogatum, Chriftiane Lector, ut primùm Hebraica difcas, deinde Hiftorie diligenter incumbas, antequam Prophetarum lectionem aggrediaris. Singult "enim Propheta fuam juxta literam fequebantur Hi"ftoriam, que futura præfigurabat, in qua CHRISTI myfteria fecundùm Spiritum conclude"bantur. Nam omnia in figura contingebant illis, ut ait PAULUS, & teftimonium Jefu Chrifti ut ait JOHANNES, eft Spiritus prophetiæ, quanquam alius juxta litteram fuerit tunc Prophetarum Jenfus, ut rei geftæ ferebat historia. Quod fi fenfum illum effe vere litteralem quis neget, eò quod "vis litteræ non femper vere congruat, id ego dicenti "lubens concedam. Illud tamen perpendendum, He

[ocr errors]

66

66

66

[ocr errors]

25

nd

"braicam

.

[ocr errors]

"braicam Linguam effe totam hyperbolis plenam, & "majora alia ibi contineri myfteria. Perpendendum "item quod fi litteralis ille fenfus non dicatur, aliqua"lis tamen erat future veritatis obumbratio, ut in "umbra Davidis relucet veritas foli CHRISTO "conveniens. Ab ejus enim Hiftoriis defumpte in Pfalmis funt predicendi de CHRISTO occafiones. Imò hac ratione dicitur fuiffe CHRISTI typus. "De Salomone etiam in umbra dictum eft, Ero illi in Patrem: & de Ifraelitico populo dictum eft, Ex Ægypto vocavi filium meum: cùm tamen foli CHRISTO id verè conveniat: ut & literalem propheticum fenfum effe de CHRISTO dicamus. "Adde quod Liber bic dicitur fcriptus intus & rextra, duplicem effe conftat Scripture faciem, in "ftar gladii utrinque feindentis. Facunda eft Scrip 46 ature vis,& fub vetuftate occidentis littere novita "tem ita continet vivificantis fpiritus, ut collecto in de una fenfu, alium fit nefas omittere: eò magis quia hiftoricus ille alium ultrò patefacit. Unde

66

66

66

[ocr errors]

༤་

T

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

nos literalem illum veterem, feu biftoricum, paf"fim neglectum fenfum conati femper fumus Scholin seruere, ut ejus typo myfticus, imò verus innotefceret,

66

[ocr errors]

utque illum, qui fcopus eft omnium, JESUM CHRI "STUM fub illis umbris & figuris obvelatum, quem "ob id non vident cæci Judæi, nos omnes revelata facie Deum noftrum clarè videamus. In qua re, ficut & in Pagnini noftri Verfione, non parum eft "nobis poft omnia ejus Annotamenta defudatum. Annotamenta, inquam, qnæ ille nobis quamplurima re"liquit, nec folum Annotamenta, fed & exemplar ipfum locis innumeris propria manu caftigatum, ex quibus omnibus affirmare aufim, & integras magis nunc effe fententias, & Hebraica veritati propinquiores. Ecclefiæ tamen & Hebraice linguae peritorum fit de hac re judicium alii enim id judicare nequefunt. Quidquid verò commodi hinc, Lector, retuleris, "primùm Deo optimo maximo, deinde Hugoni à Por uta Lugdunenfi civi gratias agito, cujus operà & impenfis hæc in lucem prodeunt. Vale.

[ocr errors]

66

[ocr errors]

66

"Next to this Preface of Servetus, there are two others. The first by Joannes Nicolaus Victorius, "and the fecond by Pagninu. The latter which contains near feven Pages in Folio, is to be found in the other Editions of that Tranflation, iBur * "the Preface of Victorius appears only in this Edi-" ii tion. We learn from it that Pagninus made lire"ral Notes upon the whole Bible, which have nor "been printed: Atque utinam noftri hodie Bibliopa"la ita erga fanctiffima bec Studia fint affecti, ut

[ocr errors]
[ocr errors]

66

N

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

doctiffimas tanti Viri (Sanctis Pagnini) annotationes, ii que etiam nunc apud heredem affervantur, in pu "blicam omnium utilitatem velint excudere. Ithappears also by the fame Preface, that this Edition of 1542 was made from an Edition of Cologne, which Pagninus himself revised, and upon which he added other Notes. Interim hana Bi"bliorum Interpretationem, Chriftiane Lector, ipfius auSpiciis prodeuntem obviis ulnis amplectere, non ita pridem, fateor, Coloniæ excufam,fed poftliminio "ab ipfo Autore, nefcio quid jam imminente fato" fuavius modulante, ita recognitam, ita annotationi"bus locupletatam, ut nunc non tam reftituta, quàm primùm edita videri poffit. 'Tis true there are "fome differences between that Edition of Bag"ninus's Verfion, and the other Editions of that " Tranflator is but they are neither very numerous,

[ocr errors]

66

66

nor very material..

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

"As for the Notes, there are but few; and "they would hardly have been minded, had not "Calvin taken notice of them. What is moft con"fiderable in thofe Notes concerns JESUS CHRIST figuratively reprefented in the Scripture. Seruetus "had already intimated in his Preface, that Pro "phecies have a proper and natural Senfe in the Hiftory of the Ancient Ifraelites, and that CHRIST is no further concerned in them, than as his A "ctions were figuratively reprefented by Hiftori cal Facts; or even that thofe Prophecies could

66

66

[ocr errors]
[ocr errors]

not be applied to CHRIST but in a fublime and exalted Senfe, to 9123

There are few Notes upon the Hiftorical Books: "Sometimes one may find many Pages without any Note and those that are interfperfed here and there, dare in a very fmall Number. They con"tain moft times a clearer Explication of the He"brew Words, and fometimes, but very feldom, "Hiftorical Remarks." Servetus having fhewed in "his Preface what he thinks concerning the Appli"cation of Prophecies to JESUS CHRIST, begins to unfold his Opinion in his Notes upon the "Pfalms.'s

66

[merged small][ocr errors]

Impium Achitophelis confilium hujus Pfalmi fuit "occafio, ficut quinque fequentium. The Confequence "of this Note is plainly expreffed upon the Second "Pfalm, where Servetus fays, upon this Verfe, "Dominus dixit ad me, filius meus es tu, ego bodie genuiorespon

66

“Ad diem Refurrectionis CHRISTI Vocem hodie "refert PAULUS, ficut in die qua evafit ab hofte, "dicitur DAVID hodie natus. & hodie denuò factus "Rex. It appears from thence that Servetus pre

tends ftill, againft the very Explication of the Scriptures, that CHRIST was reprefented by the "Actions of Kings and Prophets, and not by the very Word of the Prophecies.

[ocr errors]
[ocr errors]

"Upon the VIII Pfalm. Et deficere fecifti eum ແ paululum ab Angelis, gloria & decore coronaturus cum, "he Tays,

[ocr errors]

2

“Ab Angelis, id eft à Diis, illuftribus viris, qui"bus in perfecutionibus factus eft inferior David, “Chrifti typus, poftea fcilicet coronandus.

.

"Upon

[ocr errors]
« PreviousContinue »